Het is universeel dat we bij het wegvallen van de urgency voor ander gedrag maar wat graag en snel terug overgaan tot dat wat we altijd deden. Dat voelt cozy en dat is wat we willen. We houden meer van de glimlach van herkenning dan van de verbazing over iets geks en onverwachts. Okay, iedereen zal heus een fase hebben gehad, of nog krijgen, waarin hij/zij eens lekker recalcitrant was, maar dat is dan meestal hormonaal uitlegbaar of te verklaren door een heftige gebeurtenis in je leven. Zo’n fase als groeistuip waar je doorheen moet om verder te komen. Achteraf kun je in twee minuten uitleggen waar je toen twee jaar voor nodig had.
Gewoon
Terug naar verandering en oude jassen. De grote massa wil het liefst “gewoon”. Gewoon gezellig, gewoon naar het werk, gewoon sporten, gewoon naar de kroeg of uiteten, gewoon bijkletsen en vooral gewoon blijven doen. Buiten de lijntjes kleuren werd al in onze vroegste jeugd met rood gestraft. Met iets geks en nieuws op de proppen komen, daarmee maakte je jezelf niet geliefd.
In tijden van opgelegd ander gedrag, zie je reacties die grofweg in te delen zijn in de volgende categorieën:
1. Ik doe keurig wat me gevraagd wordt, ik snap waarom dit is wat ik nu moet doen, ik ben en blijf loyaal.
2. Ik doe wel mee, maar ik blijf sceptisch, er zijn grenzen.
3. Ik doe alleen maar mee als ik er zelf voordeel bij heb.
4. Ik doe meestal niet mee. Ik ben een autonoom wezen en niemand legt mij dus iets op.
5. Ik doe vooral niet mee, ik ben voorstander van het tegenovergestelde, ik wantrouw het nieuwe.
Deze vijf categorieën horen bij een land als Nederland. Mooi? Ja, want dat leidt tot dialoog en die is nodig om verder te komen. Nee, niet mooi? Klopt ook (daar gaan we al), want deze Covid-19 tijd leert ons volgens mij ook dat we een land zijn dat het heeft verleerd om duidelijk en strak te zijn in zijn leiderschap.
Wat dan?
Vele parallellen met mijn werk. Als veranderbegeleider krijg ik met alle vijf categorieën te maken. Veelal is er de wens om de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk te houden, bijna nooit is er een haalbare route uitgestippeld om dat mogelijk te maken. Dat moet dan in drie maanden tijd.
Sorry, de psyche van de mens zit iets ingewikkelder in elkaar. Een hond kun je vaak in korte tijd het gewenste gedrag laten vertonen. Bij mensen ligt dat complexer. Dat de meeste mensen deugen, dat voel ik tot diep in mijn hartje, dus laten we proberen en de tijd nemen om ook onszelf tot in de kern te bereiken.
Loes live & Learn is eraan toe om oude jassen te komen vervangen door een nieuwe body-warmer ????